Nhiều Nghị định, Thông tư và các Quyết định quan trọng liên quan trực tiếp đến các hoạt động kinh tế - xã hội, sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 11/2025. Cùng Nhật Lý điểm qua một số quy định mới đáng chú ý.

THÔNG TƯ SỐ 27/2025/TT-NHNN CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC
Thông tư này hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền, quy định rõ trách nhiệm báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước và quốc tế. Một số điểm đáng chú ý được quy định tại Thông tư này:
 NGHĨA VỤ BÁO CÁO GIAO DỊCH CHUYỂN TIỀN
Các tổ chức tài chính và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phải báo cáo cho Cục Phòng, chống rửa tiền các giao dịch chuyển tiền có giá trị lớn:
 Chuyển tiền trong nước: từ 500 triệu đồng trở lên cho mỗi giao dịch.
Chuyển tiền quốc tế: từ 1.000 USD (hoặc tương đương) trở lên.

Nội dung báo cáo phải bao gồm:
- Thông tin về tổ chức tài chính khởi tạo và thụ hưởng;
- Thông tin về khách hàng cá nhân hoặc tổ chức tham gia chuyển tiền điện tử;
- Thông tin chi tiết về giao dịch (số tài khoản, loại tiền, số tiền quy đổi, mục đích, thời gian thực hiện...);
- Các thông tin khác theo yêu cầu của Cục Phòng, chống rửa tiền trong từng thời kỳ.

Ngoài ra, các tổ chức có trách nhiệm tạm dừng hoặc từ chối giao dịch nếu phát hiện dấu hiệu nghi vấn, đồng thời phải báo cáo ngay cho Cục Phòng, chống rửa tiền để phối hợp xử lý. Cơ quan này có quyền yêu cầu bổ sung thông tin khi cần thiết.

Thông tư cũng quy định mức giá trị phải khai báo khi mang theo tiền mặt, công cụ chuyển nhượng, kim khí quý, đá quý vượt quá 400 triệu đồng (hoặc tương đương ngoại tệ) khi xuất, nhập cảnh.

 NGHĨA VỤ GIÁM SÁT VÀ TẠM DỪNG GIAO DỊCH NGHI VẤN
- Nếu phát hiện giao dịch có dấu hiệu nghi ngờ rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố, tổ chức phải:
- Tạm dừng hoặc từ chối thực hiện giao dịch.
- Báo cáo ngay cho Cơ quan Phòng, chống rửa tiền.
Cơ quan này có thể yêu cầu bổ sung thông tin khi cần thiết để phục vụ điều tra hoặc xác minh.

 KHAI BÁO KHI XUẤT, NHẬP CẢNH
Cá nhân mang theo tiền mặt, công cụ chuyển nhượng, kim khí quý, đá quý khi xuất hoặc nhập cảnh phải khai báo nếu tổng giá trị vượt quá 400 triệu đồng (hoặc tương đương bằng ngoại tệ).

 Tác động:
 Các ngân hàng, ví điện tử, công ty fintech phải điều chỉnh hệ thống giám sát giao dịch, tự động phát hiện và báo cáo các giao dịch đạt ngưỡng.
 Khách hàng thực hiện các giao dịch giá trị lớn sẽ phải cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân, mục đích sử dụng tiền và có thể bị kiểm tra bổ sung.

NGHỊ ĐỊNH SỐ 280/2025/NĐ-CP CỦA CHÍNH PHỦ

Ngày 27/10/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 280/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về việc cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, hợp đồng và giao dịch. Nghị định này cũng kế thừa, cập nhật những nội dung đã được sửa đổi tại Nghị định số 07/2025/NĐ-CP.

 Theo quy định mới của Nghị định 280/2025/NĐ-CP:
Chứng thực bản sao từ bản chính là việc cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền căn cứ vào bản chính để xác nhận bản sao là đúng với bản chính.

Chứng thực chữ ký là việc xác nhận chữ ký trong giấy tờ, văn bản đúng là chữ ký của người yêu cầu chứng thực.

Chứng thực giao dịch là việc người có thẩm quyền xác nhận thời gian, địa điểm giao kết giao dịch dân sự, năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, chữ ký hoặc điểm chỉ của các bên tham gia.

 Đáng chú ý, Nghị định 280/2025/NĐ-CP mở rộng đối tượng có thẩm quyền chứng thực (sửa đổi khoản 9 Điều 2 Nghị định 23/2015/NĐ-CP).

Theo đó, người có thẩm quyền chứng thực gồm:
- Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn;
- Người được ủy quyền hoặc phân công thực hiện nhiệm vụ chứng thực theo quy định;
- Công chứng viên của Phòng công chứng, Văn phòng công chứng;
- Viên chức ngoại giao, viên chức lãnh sự của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài (bao gồm cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự và cơ quan khác được ủy quyền thực hiện chức năng lãnh sự).

Như vậy, so với trước đây, quy định mới bổ sung thêm đối tượng là người được ủy quyền hoặc phân công thực hiện nhiệm vụ chứng thực.

Bên cạnh đó, Nghị định 280/2025/NĐ-CP cũng quy định rõ hơn về thẩm quyền và trách nhiệm của từng người thực hiện chứng thực, đảm bảo minh bạch trong quá trình thực hiện.

Một điểm mới đáng chú ý khác là: Không được yêu cầu người dân xuất trình bản chính hoặc bản sao của các giấy tờ đã được tích hợp trên ứng dụng VNeID.

Đồng thời, nghị định cũng bổ sung nghĩa vụ và quyền của người thực hiện chứng thực, nhằm nâng cao trách nhiệm và chất lượng phục vụ.

Nghị định số 280/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/11/2025.

QUYẾT ĐỊNH 36/2025/QĐ-TTG CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ VIỆC BAN HÀNH HỆ THỐNG NỀN KINH TẾ VIỆT NAM

Theo Quyết định, Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam được xây dựng nhằm phản ánh đầy đủ các hoạt động kinh tế diễn ra trong lãnh thổ Việt Nam, đảm bảo khả năng so sánh quốc tế, và được sử dụng thống nhất trong toàn hệ thống thống kê nhà nước, trong xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, hệ thống đăng ký hành chính, và các hoạt động quản lý nhà nước khác có liên quan.

 Cấu trúc hệ thống ngành kinh tế Việt Nam
Hệ thống ngành kinh tế gồm 02 phần chính:
- Phụ lục I: Danh mục ngành kinh tế Việt Nam;
- Phụ lục II: Nội dung ngành kinh tế Việt Nam.

Cấu trúc phân ngành được chia làm 05 cấp với quy tắc mã hóa thống nhất như sau:
- Ngành cấp 1: Gồm 22 ngành, theo bảng chữ cái lần lượt từ A - V;
- Ngành cấp 2: Gồm 87 ngành, hình thành theo từng ngành cấp 1 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng hai chữ số từ 01 - 99;
- Ngành cấp 3: Gồm 259 ngành, hình thành theo từng ngành cấp 2 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng ba chữ số từ 011 - 990;
- Ngành cấp 4: Gồm 495 ngành được hình thành theo từng ngành cấp 3 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng bốn chữ số từ 0111 - 9900;
- Ngành cấp 5: Gồm 743 ngành được hình thành theo từng ngành cấp 4 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng bốn chữ số từ 01110 - 99000.

 Tiêu chí xác định ngành kinh tế
Theo Quyết định, ngành kinh tế là tập hợp các hoạt động kinh tế giống nhau được xác định dựa trên ba tiêu chí ưu tiên:
a) Quy trình sản xuất của hoạt động kinh tế;
b) Nguyên liệu đầu vào mà hoạt động kinh tế sử dụng để tạo ra sản phẩm;
c) Đặc điểm sản phẩm đầu ra của hoạt động kinh tế.

 Nội dung ngành kinh tế Việt Nam giải thích rõ những hoạt động kinh tế

Trong Phụ lục II, từng ngành kinh tế được giải thích cụ thể theo hai yếu tố:
“Bao gồm”: Những hoạt động kinh tế được xác định thuộc ngành;
“Loại trừ”: Những hoạt động không thuộc ngành đó nhưng nằm trong ngành khác.

Việc ban hành Hệ thống ngành kinh tế mới là cơ sở để chuẩn hóa công tác thống kê, đăng ký và quản lý ngành nghề, đồng thời đồng bộ hóa dữ liệu quốc gia với hệ thống phân loại kinh tế quốc tế (ISIC).

THÔNG TƯ 01/2025/TT-BNNMT CỦA BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG BAN HÀNH 03 QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH

Thông tư này ban hành 03 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng môi trường xung quanh. Cụ thể gồm:
 QCVN 26:2025/BNNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn;
 QCVN 27:2025/BNNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về độ rung;
 QCVN 43:2025/BNNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng trầm tích.

Các cơ sở, dự án đầu tư sẽ được tiếp tục áp dụng QCVN 26:2010/BTNMT, QCVN 27:2010/BTNMT… cho đến hết 31/12/2026 nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Dự án đã đi vào vận hành;
- Dự án đầu tư đã có quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường/đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ.
 

Hai trường hợp này đề nghị thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường hoặc đăng ký môi trường trước 14/11/2025.
Từ ngày 14/11/2025, dự án đầu tư phải áp dụng quy định tại QCVN 26:2025/BNNMT và QCVN 27:2025/BNNMT

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC SỬA ĐỔI THÔNG TƯ VỀ PHÂN LOẠI, ĐÓNG GÓI, GIAO NHẬN KIM KHÍ QUÝ, ĐÁ QUÝ TẠI THÔNG TƯ SỐ 33/2025/TT-NHNN
Một trong những nội dung đáng chú ý là giao quyền giao, nhận vàng miếng cho tổ chức tín dụng.

Kể từ 15/11/2025, tổ chức tín dụng (trong đó có ngân hàng) được phép nhận, giao vàng miếng với khách hàng.
Cụ thể, Thông tư 33/2025/TT-NHNN đã bổ sung quy định:
"Tổ chức tín dụng nhận vàng miếng từ khách hàng, thực hiện nhận theo miếng.
[…]
Tổ chức tín dụng giao vàng miếng cho khách hàng, thực hiện giao theo miếng."

THÔNG TƯ 16/2025/TT-BTP CỦA BỘ TƯ PHÁP QUY ĐỊNH HỆ THỐNG CHỈ TIÊU THỐNG KÊ NGÀNH TƯ PHÁP
Một số mẫu hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức do Bộ Nội vụ ban hành tại Thông tư 16/2025/TT-BNV, có hiệu lực từ 16/11/2025.
Cụ thể mẫu hợp đồng ban hành kèm Thông tư 16/2025/TT-BNV gồm:
- Hợp đồng dịch vụ với cá nhân
Mẫu Hợp đồng dịch vụ thực hiện nhiệm vụ của công chức (ký kết với cá nhân)
Mẫu Thanh lý Hợp đồng dịch vụ thực hiện nhiệm vụ của công chức (ký kết với cá nhân)
- Hợp đồng lao động với công chức
Mẫu Hợp đồng lao động thực hiện nhiệm vụ của công chức
Mẫu thanh lý Hợp đồng lao động thực hiện nhiệm vụ của công chức
- Hợp đồng dịch vụ với pháp nhân
Mẫu Hợp đồng dịch vụ thực hiện nhiệm vụ của công chức (ký kết với pháp nhân - tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan)
Mẫu Thanh lý Hợp đồng dịch vụ thực hiện nhiệm vụ của công chức (ký kết với pháp nhân)

THÔNG TƯ 30/2025/TT-NHNN CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA THÔNG TƯ 15/2024/TT-NHNN QUY ĐỊNH VỀ CUNG ỨNG DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT

Giấy tờ tùy thân được sử dụng trong Thông tư này khi thanh toán không dùng tiền mặt đã có sự thay đổi so với khoản 10 Điều 3 Thông tư 15/2024/TT-NHNN gồm:
- Công dân Việt Nam: Thẻ Căn cước công dân, thẻ Căn cước hoặc Căn cước định danh điện tử
(Quy định cũ: Bỏ Chứng minh nhân dân, giấy chứng nhận Căn cước).
- Người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch: Giấy chứng nhận gốc Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền cấp
(Quy định cũ: Bổ sung Giấy chứng nhận gốc Việt Nam).
- Người nước ngoài cư trú tại Việt Nam: Hộ chiếu hoặc giấy tờ xác minh nhân thân do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp, hoặc giấy tờ theo thị thực nhập cảnh, giấy tờ thay thế thị thực, giấy tờ chứng minh được miễn thị thực nhập cảnh, hoặc danh tính điện tử (qua tài khoản định danh điện tử mức độ 02, nếu có).

NGHỊ ĐỊNH 274/2025/NĐ-CP QUY ĐỊNH CHI TIẾT MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI VỀ CHẬM ĐÓNG, TRỐN ĐÓNG BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC, BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP, KHIẾU NẠI VÀ TỐ CÁO
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 30/11/2205. Cụ thể, các trường hợp trốn đóng BHXH bắt buộc được nêu tại Điều 4 Nghị định này gồm:
 Bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.
 Dịch bệnh nguy hiểm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.
 Tình trạng khẩn cấp gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động khi Nhà nước ban bố tình trạng khẩn cấp.
 Các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự và hồ sơ nộp kèm phải được gửi trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc từ cơ quan bảo hiểm xã hội để xem xét miễn xử lý vi phạm.